Wie ben ik om de autonomie van een ander af te pakken?

Sinds enige tijd volg ik de discussie over Voltooid Leven.
Niet in de laatste plaats omdat mijn vader ook met deze wens leeft en wij daar heel openhartig over praten

Ik heb niet de kennis van een dokter, niet van een psycholoog, niet van een ethicus, politicus of welke wetenschapper dan ook.

Wat ik wel heb?
Een zelfbewuste, kritische en tolerante opvoeding genoten, een brok levenservaring opgedaan, en een goed stel hersens. Daarnaast vind ik weinig dingen vreemd en ga ik graag in gesprek met mensen over de dingen des levens.
Wat ik in de discussie veel tegenkom is de naam van Els van Wijngaarden en haar boek ‘Voltooid Leven’. Daarnaast wordt de commissie-Schnabel er vaak bijgehaald en uiteraard de Nederlandse Vereniging voor Vrijwillige Euthanasie (NVVE)
Wat mij opvalt is dat het lijkt alsof het boek van Van Wijngaarden wel haast een maatstaf op zich gaat worden in de discussies. Zij heeft een heel waardevol en diepgaand onderzoek gedaan en daarbij 25 ouderen geïnterviewd die met deze wens leven. Maar dit boek en haar conclusies gaan een eigen leven leiden. En dat vind ik jammer.

In het begin van haar boek heeft zij het over de medicalisering van de dood.

Maar is onze maatschappij niet ook het leven aan het medicaliseren?
Hoeveel mensen lopen er rond die tabletten slikken tegen suiker, cholesterol, hoge bloeddruk, en noem maar op. We willen tenslotte allemaal zo lang mogelijk in leven blijven, vanuit het “eeuwig-leven-principe”. Ik ook.
Met artsen, ziekenhuizen en de farmacie medicaliseren wij het leven.
Ook vertelt de schrijfster dat de dood een natuurlijk onderdeel van het leven moet zijn.
Wat verstaat zij onder ‘natuurlijk’? Want waarom benaderen wij het leven zelf niet als ‘een natuurlijk onderdeel van het geheel’ en grijpen steeds in?
Het medisch ingrijpen in een leven, is een andere discussie maar plaats ik wel tegenover  ‘ingrijpen in de dood’.
Hoe kan het dan dat we in opstand komen als we het over medicalisering van de dood hebben?
We houden zo hardnekkig vast aan het aardse leven, dat het moeilijk te verteren en te accepteren is dat de dood gewoon bij het leven hoort. Waar we niet krampachtig over hoeven te doen als iemand een afronding ziet.
De levensverwachting is toegenomen en blijft toenemen. Heeft iemand er weleens bij stilgestaan wat dit betekent voor een mensenleven?  

Het lied ‘Ballade van de Dood’ van Harrie Jekkers (Klein Orkest) uit 1985 sluit hier naadloos op aan.

https://www.youtube.com/watch?v=frOb6qPYMiw&index=1&list=RDfrOb6qPYMiw

Laat ik vooropstellen dat ik in eerste instantie met de betrokkene in gesprek wil gaan. Openheid geven, durf vragen te stellen. Laat de mensen niet rondlopen met deze gedachten.

En dat wij als maatschappij, door deze Voltooid Leven-wens, ook een duidelijk signaal krijgen dat er iets schort aan de manier waarop wij met ouderen omgaan.
Al vanaf hun pensionering.
Maar als blijkt dat de autonome beslissing echt is en onveranderbaar, dan vind ik het inhumaan om die mensen ‘alleen te laten’ in hun laatste fase.
Dan vind ik het inhumaan als bijvoorbeeld zorgvuldige artsen of zelfs familieleden worden vervolgd.

Mijn persoonlijke mening over leven, ziekte en dood is gevormd door wat er achter mij ligt.

Mijn moeder heeft ruim 21 jaar geleden al een euthanasieverklaring opgesteld toen zij zo ziek werd en er geen uitzicht meer was.
Later was ik opgelucht dat wij als familie nooit het moment van haar sterven hebben moeten bepalen. Want wanneer is dat? Wanneer bepaal je dat moment? Gelukkig is er sindsdien veel veranderd.
Door mijn zelfbewuste wijze van leven ben ik ook korte tijd vrijwilliger geweest in een hospice. Veel stervende mensen nemen daar de tijd om de dingen des levens af te kunnen ronden. Maar ook dit soort processen zijn individueel verschillend.
Daarnaast schrik ik niet gauw van ‘de buitenkant van een ziekte’ zoals Alzheimer, dementie of Parkinson. Het is zeker zo dat vele situaties confronterend zijn. Voor mij net zo goed. Maar ik wil er niet voor weg lopen. En die mens is niet ‘minder mens’ voor mij.
Ook hierover wil ik benadrukken dat dit specifiek mijn ervaringen zijn.
Niemand kan alle ervaringen en overtuigingen over één kam scheren. Ik heb het hier puur over mijn ervaringen en mijn houding.
De dood, en het sterven daar naartoe, is voor mij ook een natuurlijk onderdeel waar ik zelf het liefst niet op ingrijp.

Maar wie ben ik om de autonomie van een ander af te pakken?

Hoeveel moeite ik ook zou hebben met iemands eigen beslissing, dan heb ik zelf daarmee te dealen en gaat het mij niet aan om te bepalen wat een ander wel of niet doet.
Het concept-wetsvoorstel van de D66 heeft een inhoudelijke en vruchtbare discussie opgeleverd. We worden met z’n allen wakkergeschud als het gaat om ouderen en hun positie.
Maar ten langen leste ga ik niet rommelen aan de autonomie van een medemens.

Meer lezen?
Op voltooidlevenouderen.blogspot.nl kunt u meer stukjes lezen over deze wens van mijn bijna 80-jarige vader